Zamek serwis oficjalny
Pierwotnie w miejscu, w którym wznosił się zamek znajdowała się drewniana strażnica. Po jej spaleniu w drugiej połowie XIV wieku w tym samym miejscu wzniesiono murowany zespół obronny.
Gmina Miejska Szczytno realizuje projekt "Zamek krzyżacki w Szczytnie - nowy produkt turystyczny na mapie województwa warmińsko-mazurskiego". Projekt dofinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020. Oś Priorytetowa 6- Kultura i dziedzictwo, Działanie 6.1 Infrastruktura Kultury, Poddziałanie 6.1.1 Dziedzictwo Kulturowe..
Celem projektu jest wzrost potencjału turystycznego poprzez ochronę i zachowanie dziedzictwa kulturowego.
Koszt projektu to 15 756 857,05 zł, dofinansowanie inwestycji ze środków Unii Europejskiej wynosi 7 757 886,62 zł.
Czteroskrzydłową konstrukcję z wieżą w jednym z narożników wybudowano na planie zbliżonym do kwadratu o boku ok. 38 metrów. Zamek wraz z podzamczem otaczał dodatkowo mur obronny i fosa. Był on siedzibą prokuratora krzyżackiego i stanowił centrum życia gospodarczego. To z tego miejsca zarządzano folwarkami, młynami oraz leśnymi i rybackimi gospodarstwami.
Po powstaniu Prus Książęcych w 1525 roku zamek przestał pełnić swoją pierwotną funkcję bastionu granicznego. Stał się siedzibą starosty szczycieńskiego. W drugiej połowie XVI wieku został przebudowany na książęcą rezydencję myśliwską, pisano nawet, że jedną najpiękniejszych w Prusach. Ten okres można uznać za czas świetności szczycieńskiego zamku, który gościł nawet w roku 1639 ówczesnego Króla Polski Władysława IV.
Od połowy XVII wieku zamek zaczął podupadać i został opuszczony. Sytuacji nie poprawiały władze miejskie, które postanowiły sprzedać mieszkańcom część cennego budulca – cegły zamkowej. W latach 1729-1792 systematycznie rozbierano kolejne części zamku – wieżę, mury obronne i jedno ze skrzydeł od strony podzamcza. Wtedy też prawdopodobnie rozebrano górne kondygnacje pozostałych skrzydeł. Zamek w takim stanie pozostał do początku XX wieku, kiedy to siedziby w nim znalazły Haimatmuseum, a później Muzeum Mazurskie.
W latach 1936-1397 w miejscu dawnego podzamcza wybudowano Ratusz, który formą miał nawiązywać do historycznej tradycji tego miejsca. Po przeniesieniu do budynku Ratusza siedziby muzeum pozostałości zamku ponownie zaczęły niszczeć. W latach sześćdziesiątych rozebrano przykrywający je dach, a w latach 1990-1992 mury zabezpieczono w postaci trwałej ruiny.
Dopiero teraz, dzięki wsparciu funduszy unijnych, możliwe stało się przywrócenie pozostałościom zamku krzyżackiego blasku i odpowiednie wyeksponowanie go dla turystów. Priorytetem jest zahamowanie naturalnych, spowodowanych działaniem czynników atmosferycznych, procesów destrukcji murów. W trakcie prac odsłonięte zostaną także, ukryte do tej pory od dziesiątek lat pod ziemią, elementy kompleksu zamkowego. Wyeksponowane zostaną m. in. mury obronne wraz z okrągłymi basztami, a także elementy wieży południowo-wschodniej.
Zamek zyska także nowe życie dzięki zaadaptowaniu części jego przestrzeni dla powierzchni wystawienniczych. Co ważniejsze wszystkie nowe elementy zostaną wkomponowane w pozostałości zamku bezinwazyjny. Szklane zadaszenie, bariery, płyta stropowa i posadzka piwnicy nie będą się stykać z pierwotną konstrukcją zabytku. Cały kompleks zostanie przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, którym swobodne poruszanie się po obiekcie umożliwią wybudowane kładki.
Wszystkie te działania pozwolą na zwiększenie turystycznej atrakcyjności zamku krzyżackiego, miasta i regionu.
Wizualizacja zamku krzyżackiego.
Prace przy rewitalizacji zamku krzyżackiego - fragment murów obronnych oraz strop sali całorocznej.
Ruiny zamku krzyżackiego przed rewitalizacją.
Ruiny zamku w trakcie rewitalizacji.
Rewitalizacja zamku.
