Zamek serwis oficjalny
Ruiny zamku krzyżackiego to najstarszy i najbardziej osobliwy zabytek miasta Szczytno.
Początki powstania Szczytna sięgają czasów średniowiecza. W 1266 r. powstała drewniana wieża strażnicza, mająca poprawić bezpieczeństwo na głównych traktach handlowych. Z czasem został wybudowany zamek drewniany, który spłonął podczas najazdu litewskiego w 1370 r. w jego miejsce powstał zamek krzyżacki, wybudowany z kamienia i cegły. Przez stulecia zamek stanowił centrum życia gospodarczego i społecznego. W czasie I wojny światowej miasto zostało całkowicie zdewastowane. Okres II wojny światowej przyniósł nieco mniejsze straty dla naszego miasta jednak zniszczenia przez wiele lat naprawiano. Po nieudanych próbach odbudowy, ostatecznie w latach 1990-1992 mury zamkowe zabezpieczono w postaci trwałej ruiny. Brak funduszy w miejskim skarbcu, skutecznie blokowało realizację poważniejszych inwestycji na tym terenie. Dopiero teraz w 2017 r. Fundusze Unijne pozwolą zrealizować miastu projekt mający na celu przywrócenie ruinom blasku.
Wnikliwie badania dokumentów historycznych oraz archeologiczne badania sondażowe wykazały, że pod ruinami znajdował się jeszcze jeden poziom. Natomiast w miejscu dzisiejszego dziedzińca ratuszowego była fosa i teren podzamkowy. Te odkrycia stanowią istotne znaczenie przy projektowaniu rewitalizacji ruin. Możliwość odkrycia oryginalnych murów z okresu XIII wieku, fundamentów baszt oraz być może całości murów zewnętrznych stworzy niepowtarzalny na skalę regionu budowlany obiekt zabytkowy.
Obecny stan zachowania murów zamkowych jest efektem narażenia substancji zabytkowej na bezpośrednią ekspozycję czynników atmosferycznych. Aranżacja z lat 70-80 XX wieku tzw. trwała ruina choć malowniczo eksponuje mury średniowiecznego zamku negatywnie wpływa na zabytek. Dlatego też, należy dołożyć wszelkich starań aby w taki sposób je naprawić i zabezpieczyć aby mogły przetrwać jak najdłużej.
W ramach planowanej restytucji zabytku należałoby zadbać o uczytelnienie układu przestrzennego kompleksu zamkowego poprzez wydobycie z ziemi pozostałych jego fragmentów dotychczas nie eksponowanych. Będą to: skrzydło wschodnie z przejazdem bramnym, wieża południowo-wschodnia, mury obronne północny, zachodni i wschodni wraz z okrągłymi basztami.
Obecnie zewnętrzna warstwa murów obronnych została zniszczona przez działanie czynników atmosferycznych, kamienie wraz z ziemią obsypały się i zalegają u podnóża skarpy. Stan taki stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa, a pozostawiony w obecnym stanie będzie ulegał dalszej destrukcji.
Konieczne jest również usunięcie zdegradowanych miejscowych wadliwych uzupełnień oraz miejsc wyboczeń statycznych ścian. Najważniejszym oraz najtrudniejszym zabiegiem technologicznym i technicznym będzie zahamowanie procesów destrukcji oraz usunięcie w miarę możliwości przyczyn zniszczeń murów w szczególności obiektów świeżo wydobytych z ziemi. Stałe zalewanie wodą opadową oraz przemarzanie zawilgoconych wątków a także naprężenia termiczne, mogą wpłynąć negatywnie na ich stan. Nie tylko pod względem estetycznym pojawiające się zacieki i przebarwienia czy też wykwity węglanów wapnia lub porastanie mikroorganizmami ale także pod względem wytrzymałościowym, narażenie na spękania, odspojenia i w konsekwencji osypywanie się materiału budulcowego.
Wyżej wymienione działania pozwolą na zwiększenie atrakcyjności miejsca oraz miasta, poprzez wydobyty z ziemi zamek krzyżacki. Zaplanowane atrakcje turystyczne spowodują wzrost zainteresowania tą cenną dla historii regionu ruiną.
Po tylu latach w końcu wizytówka miasta przestanie być tylko nadużywaniem tego słowa, a stanie się prawdziwą ikoną Szczytna, skąd gród nasz rodzimy wziął swoje początki i tak jak przed wiekami, dziś skupia wokół zamku nowe pokolenia mieszkańców.
Początki powstania Szczytna sięgają czasów średniowiecza. W 1266 r. powstała drewniana wieża strażnicza, mająca poprawić bezpieczeństwo na głównych traktach handlowych. Z czasem został wybudowany zamek drewniany, który spłonął podczas najazdu litewskiego w 1370 r. w jego miejsce powstał zamek krzyżacki, wybudowany z kamienia i cegły. Przez stulecia zamek stanowił centrum życia gospodarczego i społecznego. W czasie I wojny światowej miasto zostało całkowicie zdewastowane. Okres II wojny światowej przyniósł nieco mniejsze straty dla naszego miasta jednak zniszczenia przez wiele lat naprawiano. Po nieudanych próbach odbudowy, ostatecznie w latach 1990-1992 mury zamkowe zabezpieczono w postaci trwałej ruiny. Brak funduszy w miejskim skarbcu, skutecznie blokowało realizację poważniejszych inwestycji na tym terenie. Dopiero teraz w 2017 r. Fundusze Unijne pozwolą zrealizować miastu projekt mający na celu przywrócenie ruinom blasku.
Wnikliwie badania dokumentów historycznych oraz archeologiczne badania sondażowe wykazały, że pod ruinami znajdował się jeszcze jeden poziom. Natomiast w miejscu dzisiejszego dziedzińca ratuszowego była fosa i teren podzamkowy. Te odkrycia stanowią istotne znaczenie przy projektowaniu rewitalizacji ruin. Możliwość odkrycia oryginalnych murów z okresu XIII wieku, fundamentów baszt oraz być może całości murów zewnętrznych stworzy niepowtarzalny na skalę regionu budowlany obiekt zabytkowy.
Obecny stan zachowania murów zamkowych jest efektem narażenia substancji zabytkowej na bezpośrednią ekspozycję czynników atmosferycznych. Aranżacja z lat 70-80 XX wieku tzw. trwała ruina choć malowniczo eksponuje mury średniowiecznego zamku negatywnie wpływa na zabytek. Dlatego też, należy dołożyć wszelkich starań aby w taki sposób je naprawić i zabezpieczyć aby mogły przetrwać jak najdłużej.
W ramach planowanej restytucji zabytku należałoby zadbać o uczytelnienie układu przestrzennego kompleksu zamkowego poprzez wydobycie z ziemi pozostałych jego fragmentów dotychczas nie eksponowanych. Będą to: skrzydło wschodnie z przejazdem bramnym, wieża południowo-wschodnia, mury obronne północny, zachodni i wschodni wraz z okrągłymi basztami.
Obecnie zewnętrzna warstwa murów obronnych została zniszczona przez działanie czynników atmosferycznych, kamienie wraz z ziemią obsypały się i zalegają u podnóża skarpy. Stan taki stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa, a pozostawiony w obecnym stanie będzie ulegał dalszej destrukcji.
Konieczne jest również usunięcie zdegradowanych miejscowych wadliwych uzupełnień oraz miejsc wyboczeń statycznych ścian. Najważniejszym oraz najtrudniejszym zabiegiem technologicznym i technicznym będzie zahamowanie procesów destrukcji oraz usunięcie w miarę możliwości przyczyn zniszczeń murów w szczególności obiektów świeżo wydobytych z ziemi. Stałe zalewanie wodą opadową oraz przemarzanie zawilgoconych wątków a także naprężenia termiczne, mogą wpłynąć negatywnie na ich stan. Nie tylko pod względem estetycznym pojawiające się zacieki i przebarwienia czy też wykwity węglanów wapnia lub porastanie mikroorganizmami ale także pod względem wytrzymałościowym, narażenie na spękania, odspojenia i w konsekwencji osypywanie się materiału budulcowego.
Wyżej wymienione działania pozwolą na zwiększenie atrakcyjności miejsca oraz miasta, poprzez wydobyty z ziemi zamek krzyżacki. Zaplanowane atrakcje turystyczne spowodują wzrost zainteresowania tą cenną dla historii regionu ruiną.
Po tylu latach w końcu wizytówka miasta przestanie być tylko nadużywaniem tego słowa, a stanie się prawdziwą ikoną Szczytna, skąd gród nasz rodzimy wziął swoje początki i tak jak przed wiekami, dziś skupia wokół zamku nowe pokolenia mieszkańców.
